“Kimono” là trang phục "truyền thông Nhật Bản" một biểu tượng không thể thiếu của nước Nhật.
Màu sắc của trang phục Kimono Nhật Bản truyền thống thường để biểu thị cho các mùa trong năm, mỗi một tầng lớp trong xã hội cũng có một loại màu áo Kimono riêng. Áo Kimono cho phụ nữ thường có các hoạ tiết hoa, lá và các biểu tượng thiên nhiên khác, phản ánh tình yêu thiên nhiên của người Nhật Bản.
1. Nguyên liệu và cách tạo ra Kimono
Theo truyền thống Nhật Bản, Kimono được may từ các loại vải dệt từ các nguyên liệu tự nhiên như : Vải lanh, vải bông, vải lụa.
Riêng Kimono mùa hè (yukata) được làm bằng vải cotton.
Kimono có màu được tạo ra dựa trên 2 cách :
– Vải dệt được nhuộm màu:
Với nền vải dệt màu trắng, sau đó được vẽ hay thêu họa tiết lên đó tạo nên những loại vải đầy màu sắc. Điển hình như Kyo-yuzen được làm ra tại thủ phủ cũ Kyoto và được nhận biết dựa vào sự tỉ mỉ và màu sắc phóng khoáng.
– Được dệt từ các sợi chỉ có màu sắc khác nhau:
Điển hình là Oshima-tsumugi được dệt trên đảo Amami-Oshima phía nam Kyushu. Đây là loại vải khỏe bóng. Ngoài ra còn phải kể đến Yuki-tsumugi , nó bền đến mức có thể tồn tại 300 năm.
2. Một số loại Kimono nổi tiếng nhất của Nhật Bản:
Trang phục Kimono Nhật Bản được tạo thành từ một miếng vải dài 12-13m, rộng 36 – 40cm được cắt thành 8 mảnh. Những mảnh này được khâu lại với nhau để tạo ra hình dáng cơ bản của Kimono. Tất cả vải đều phải được dùng và không có phần nào vứt đi.
Có 8 loại Kimono chủ yếu sau :
Furisode
Là loại áo chỉ dành riêng cho những cô gái chưa có chồng. Tay áo rất dài và rộng (thường dài từ 95 đến 115 cm). Thời xưa, các cô gái thường vẫy vẫy ống tay áo để bày tỏ tình yêu với các chàng trai.
Trong văn hóa Nhật, Furisode là một Kimono dùng để đi lễ, mặc Furisode là một tuyên bố rõ ràng rằng đó là một cô gái độc thân đã sẵn sàng để kết hôn. Khi một cô gái Nhật Bản bước sang tuổi 20, nhiều cha mẹ mua Furisode cho con gái họ để kỉ niệm bước ngoặt trọng đại này. Furisode có màu sắc tươi sáng và thường làm bằng lụa chất lượng tốt.
Yukata
Không cầu kỳ như Furrisode, Yukata là một loại Kimono làm bằng cotton bình thường, dùng để mặc trong mùa hè. Thời xa xưa, áo Yukata chỉ dùng để mặc ở nhà sau khi vừa tắm xong, ngày nay Yukata rất được ưa chuộng và cả đàn ông lẫn phụ nữ đều có thể mặc được. Yukata thường mang màu sắc cực kì sáng, cách thiết kế đơn giản để các cô gái Nhật có thể mặc mà không cần sự giúp đỡ. Yukata thường được mặc vào ngày Bon-Odori hoặc trong các cuộc hội hè.
Houmongi
Đây là loại Kimono được dùng trong những dịp lễ như tham dự đám cưới hay tiệc trà của những người phụ nữ đã có chồng. Khi một người phụ nữ Nhật Bản kết hôn, cha mẹ thường mua cho con gái họ một chiếc Kimono khác, chiếc Houmongi. Houmongi sẽ thay thế vị trí của Furisode.
Tomesode
Với những người phụ nữ đã kết hôn, họ sẽ không bao giờ được măc áo furisode, dù cho họ có li dị chồng đi chăng nữa. Thay vào đó, họ sẽ mặc áo Tomesode, một dạng quần áo Kimono truyền thống với ống tay áo ngắn hơn.
Áo Tomesode thường có màu đen, hoặc là nhiều màu khác . Áo Tomesode đen thường được đính gia huy tượng trưng cho họ tộc, đây là dạng áo Kimono chỉ mặc vào các dịp lễ trang trọng (như là đám cưới hoặc đám tang của họ hàng).
Mofuku
Toàn bộ chiếc Kimono loại này có màu đen, Mofuku hỉ được dùng để đi dự đám tang của họ hàng gần..
Shiromaku
Ở đây, shiro nghĩa là màu trắng còn maku nghĩa là sự tinh khiết. Đây là loại Kimono được dùng trong các đám cưới truyền thống của Nhật, chúng dành cho các cô dâu nên được xem là loại Kimono tráng lệ nhất. Đặc điểm của Shiromaku rất dài, dài đến chạm đất.
Shiromaku dài và tỏa tròn ra, chính vì vậy cô dâu phải có sự giúp đỡ của một người đi kèm theo thì mới có thể đi lại trong chiếc Kimono này. Màu trắng này tượng trưng cho sự tinh khiết của cô dâu cả về thể xác lẫn tinh thần. Nó là từ thích hợp nhất để dành tặng những cô gái trong ngày lễ trọng đại nhất của đời mình: ngày vu quy.
Tsumugi
Trang phục Tsumugi truyền thống dành riêng cho tầng lớp nông dân
Đây là loại Kimono dành cho tầng lớp nông dân và thường dân nên khá đơn giản.Tsumugi được trang trí theo dạng hoa văn chạy dọc theo thân và lưng áo rồi gắp nhau ở đỉnh vai. Được mặc vào các buổi tiệc tùng trà đạo, cắm hoa và đám cưới của bạn bè.
Tsukesage
Tsukesage là loại Kimono chuyên được mặc và các buổi tiệc tùng, trà đạo, cắm hoa và đám cưới bạn bè. Chiếc áo được trang trí theo dạng hoa văn chạy dọc theo thân và lưng áo rồi gặp nhau ở đỉnh vai.
Phụ kiện đi kèm với kimono
- Thắt lưng (Obi): Một cái obi dành cho kimono phụ nữ thường có chiều dài khoảng 4m và chiều rộng khoảng 60cm. Obi được quấn 2 vòng quanh thắt lưng và thắt ở phía sau lưng. Các phụ kiện kèm theo obi:
a. Koshi-himo Koshi-himo là vòng dây đầu tiên quấn quanh thắt lưng. Nó được làm từ những sợi tơ nhuộm màu rồi bện lại như dây thừng.
b. Date-jime là sợi dây thứ hai buộc quanh áo kimono, phủ lên trên sợi dây koshihimo.
c. Obijime Là sợi dây thừng buộc phía trên bề mặt của obi,nó có nhiều màu sắc khác nhau và màu được chọn thường làm nổi bật chiếc obi.
d. Chocho: Nơ bướm Chocho là chiếc nơ được gắn ở đằng sau obi, nhìn thì nó có cấu tạo phức tạp nhưng thực chất rất dễ mang. Chocho gồm hai phần bản rộng và phần nơ. Phần bản rộng có chiều dài 5 feet, chiều rộng là 6 inch, nó được quấn hai vòng quanh thắt lưng rồi được nhét vào phía trong. Phần nơ có một cái móc gắn để gắn vào vào obi.
Kaku và Heko bi dành cho kimono của nam. Kaku là obi dành cho các bộ kimono nam thông thường, đươc maybằng vải cotton,có chiều dài là 3,5 inch. Heko là obi mềm được dành cho các bộ yutaka.
- Taiko-musubi: Một dạng thắt lưng khác, được phát minh từ thời Edo, cũng được sử dụng như obi và rất được ưa chuộng.
- Dây cài lưng: Vào thời đại Meiji, người Nhật chế tạo ra một vật gọi là dây cài lưng ( obi-jime và obi-age).
Việc sử dụng những dây cài này với nhiều loại kiểu dáng và màu sắc khác nhau đã trở thành một cách để chứng tỏ gu thời trang của người Nhật.
- Trâm cài đầu: Vật này dành riêng cho phụ nữ. Thời xưa, mỗi khi mặc áo kimono, phụ nữ Nhật thường điểm tô cho mái tóc của mình bằng những chiếc trâm này. Ngày nay, bạn có thể thay thế chiếc trâm bằng nơ, dây buộc tóc…
- Guốc gỗ: Guốc gỗ được sử dụng rất phổ biến tại Nhật cách đây một thế kỉ, guốc của đàn ông thường to, có góc cạnh và thấp, guốc của phụ nữ thì ngược lại, tức là nhỏ nhắn và tròn.
Guốc mộc Nhật bản
Thời xưa, người Nhật không đóng guốc mà họ “đẽo” guốc, tức là họ sử dụng những súc gỗ to để gọt đẽo thành đôi guốc mộc.
Cách mặc Kimono
Việc mặc Kimono truyền thống rất mất thời gian và thường một người không thể tự làm, vì thế cần phải có người giúp. Mặc Kimono thường mặc juban – một loại áo kimono lót để bảo vệ kimono khỏi dơ, sau đó cuốn bên phải vào trước, bên trái vào sau và thắt lại bằng thắt lung Obi làm bằng lụa. Nếu quấn bên trái trước nghĩa là sắp đi dự tang lễ.