“Furyu Odori” được biết đến như hồn cốt văn hóa phi vật thể của Nhật Bản, thể hiện bản sắc văn hóa và sự kết nối giữa con người với thiên nhiên. Xuất phát từ các nghi lễ truyền thống, Furyu Odori mang vẻ đẹp thanh lịch của thời Heian nổi tiếng với những trang phục sặc sỡ và âm thanh của các nhạc cụ truyền thống. Với những nét độc đáo riêng, “Furyu Odori” được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể và là niềm tự hào của người dân Nhật Bản.
“Furyu Odori” (風流踊) - “vũ điệu Furyu,” được biết đến như một loại hình nghệ thuật biểu diễn dân gian độc đáo của Nhật Bản, thể hiện tinh thần "furyu", một vũ điệu của sự lộng lẫy và cuốn hút. Từ “風流 - PHONG LƯU” gợi nhớ đến vẻ đẹp thanh lịch và tinh tế của kinh đô thời Heian (794-1185), nơi văn hóa Nhật Bản phát triển rực rỡ với những giá trị nghệ thuật đa dạng.
Các nghệ sĩ biểu diễn Furyu Odori thường khoác lên mình những bộ trang phục sặc sỡ, cầu kỳ, nhảy múa theo nhịp điệu của các bài hát lễ hội, hòa quyện cùng âm thanh từ nhạc cụ truyền thống như sáo, trống taiko và cồng. Qua thời gian, người biểu diễn Furyu Odori còn sáng tạo bằng cách biểu diễn cùng những chiếc kiệu diễu hành (山車/dashi), tạo nên một không gian lễ hội đa sắc màu với không khí vô cùng sôi động, náo nhiệt, từ đó càng thể hiện sự phong phú và đa dạng của văn hóa Nhật Bản.
Furyu Odori không chỉ là vũ điệu đơn thuần, mà còn là biểu tượng của bản sắc văn hóa, kết nối con người với quá khứ và truyền thống, mang lại niềm tự hào cho thế hệ mai sau.
Điệu múa Nishimonai Bon Odori ở thị trấn Ugo, tỉnh Akita. Ảnh: tohokukanto.jp
Nguồn gốc và ý nghĩa
Furyu Odori có nguồn gốc từ các nghi lễ tôn giáo và văn hóa dân gian Nhật Bản. Ban đầu, các điệu múa này được thực hiện trong các nghi lễ nhằm xua đuổi bệnh dịch và cầu mong mùa màng bội thu. Khi đó, y học còn chưa phát triển, người dân tin rằng dịch bệnh là do các linh hồn oán giận hoặc thần linh gây ra. Để xoa dịu những linh hồn này, họ tổ chức các buổi diễu hành, hát và nhảy múa theo tiếng nhạc sôi động.
Nghi lễ này thường diễn ra vào các mùa lễ hội, kết hợp giữa các yếu tố tôn giáo và văn hóa dân gian. Theo thời gian, các điệu múa này đã phát triển thành một phần không thể thiếu trong các lễ hội cộng đồng. Đến thời kỳ Edo (1603-1868), Furyu Odori trở thành một phần quan trọng của đời sống văn hóa, không chỉ trong các nghi lễ nông nghiệp mà còn trong các sự kiện xã hội khác.
Thông qua quá trình tồn tại và phát triển của nét đẹp văn hóa này, điệu múa Furyu Odori còn cho ta thấy được sự đổi thay của bối cảnh xã hội. Cụ thể, sau Chiến tranh Onin (1467-1477), điệu nhảy này bắt đầu trở nên phổ biến hơn, và nhiều điệu múa đã được đưa vào các nghi lễ nông nghiệp như cầu mưa. Mặc dù một số điệu múa đã bị thất truyền, nhiều điệu Furyu vẫn được bảo tồn với những biến thể riêng biệt, như múa Bon và múa Nembutsu.
Furyu Odori không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn chứa đựng những thông điệp và mong muốn của người dân về một cuộc sống bình yên, một mùa màng bội thu, và thông qua điệu múa, những thế hệ sau này cũng thể hiện lòng biết ơn, sự kính trọng với thế hệ đi trước. Điệu múa vì thế mà vẫn được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trở thành một phần cốt lõi của bản sắc văn hóa địa phương.
Nền tảng tinh thần của cộng đồng
Furyu Odori còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng và củng cố sự gắn kết giữa các thành viên trong cộng đồng. Các lễ hội diễn ra quanh năm không chỉ thu hút sự tham gia của người dân mà còn tạo cơ hội để họ thể hiện lòng tự hào về văn hóa địa phương. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Nhật Bản thường xuyên phải đối mặt với thiên tai., bão lũ. Trong những hoàn cảnh như vậy, Furyu Odori đã trở thành biểu tượng của sức mạnh và tinh thần kiên cường của người dân Nhật Bản trong việc vượt qua những khó khăn, thử thách trong đời sống.
Các vũ công nhỏ tuổi biểu diễn điệu múa với trang phục và đạo cụ rực rỡ sắc màu. Ảnh: san-tatsu.jp
Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận
Chính vì những giá trị tinh thần to lớn mà Furyu Odori mang lại cho cộng đồng, vào tháng 2 năm 2020, Furyu Odori đã được “Cục Văn hóa Nhật Bản” đề xuất trong danh sách “Di sản văn hóa phi vật thể” của UNESCO. Điều này đồng nghĩa với việc 41 điệu múa truyền thống tại 24 tỉnh của Nhật Bản sẽ được ghi vào danh sách của UNESCO như một sự khẳng định về tinh thần đoàn kết và tình yêu thương giữa các thành viên trong cộng đồng. Không những vậy, nó còn là biểu tượng cho tinh thần vượt qua khó khăn, thử thách, sự kiên trì, bền bỉ của người dân Nhật Bản.
Từ một nghi lễ dân gian cổ truyền, Furyu Odori đã trở thành biểu tượng văn hóa sâu sắc của người dân Nhật Bản. Nét đẹp văn hóa này đã được các thế hệ người Nhật gìn giữ và tôn vinh. Việc được UNESCO công nhận không chỉ khẳng định giá trị độc đáo của di sản này mà còn đặt ra trách nhiệm cho thế hệ sau trong việc tiếp nối, bảo tồn và lan tỏa tinh thần Furyu, một tinh thần gắn bó cộng đồng, tôn trọng truyền thống và vượt qua thử thách bằng lòng kiên cường và sáng tạo của người Nhật Bản.
Để khám phá, tìm hiểu thêm về đất nước, con người, và văn hóa Nhật Bản, bạn có thể tham khảo thông tin chi tiết về các khóa học, khóa tiếng Nhật online Nam Triều tại địa chỉ: Facebook: https://www.facebook.com/TiengNhatNamTrieu
Để được tư vấn và hỗ trợ thông tin khóa học: m.me/TiengNhatNamTrieu
Fanpage: Tiếng Nhật Nam Triều & Nam Triều Nihongo
Hotline: 0987 852 668
